Κυπριακή οικονομία

Η Κυπριακή οικονομία σημείωσε σημαντική ανάκαμψη μετά την πανδημία COVID-19, με το ΑΕΠ να φτάνει τα €27,8 δις το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 11,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Για το 2023, το ΑΕΠ κυμάνθηκε στα €29,1 δις, με προβλεπόμενη ανάπτυξη 3,0%. Η οικονομική δραστηριότητα ενισχύεται κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις, ενώ ο τομέας των υπηρεσιών παραμένει βασικός μοχλός ανάπτυξης​.

Το ποσοστό ανεργίας το 2022 μειώθηκε στο 6,7%, ενώ για το 2023 μειώθηκε περεταίρω στο 6,6%. Αυτή η πτωτική τάση αναμένεται να συνεχιστεί, με το ποσοστό ανεργίας να σταθεροποιείται κοντά στο 5,0% μέχρι το 2028. Το ποσοστό ανεργίας μεταξύ των νέων παραμένει σχετικά υψηλό, αν και έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια​.

Ο πληθωρισμός σημείωσε ραγδαία αύξηση το 2022, φτάνοντας το 8,1%, κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης και των αυξημένων τιμών των τροφίμων. Το 2023, ωστόσο, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί σημαντικά στο 3,9%, ενώ προβλέπεται περαιτέρω σταθεροποίηση στο 2,0% μέχρι το 2028 με το 2024 να μειώνεται περεταίρω στο 3% . Η μείωση αυτή αντανακλά τη σταδιακή εξομάλυνση των τιμών ενέργειας και τη σταθερότητα της οικονομίας​.

Η επιφυλακτική προσέγγιση των τραπεζών στις πολιτικές δανεισμού, καθώς και τα μειωμένα επίπεδα ζήτησης για νέα δάνεια από τα νοικοκυριά, κυρίως λόγω των αυξήσεων στα επιτόκια, οδήγησαν σε μείωση περίπου 14% στις καθαρές νέες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων κατά το 2023. Την ίδια στιγμή, οι αναδιαρθρώσεις δανείων εκτοξεύτηκαν μέσα στο έτος, φτάνοντας τα €925 εκατ. σε σύγκριση με μόλις €108 εκατ. το 2022.

Κατά τη διάρκεια του έτους, καταγράφηκαν αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τους Fitch Ratings (σε BBB με θετική προοπτική) και τη Moody’s (κατά δύο βαθμίδες σε Baa2, με σταθερή προοπτική). Οι αναβαθμίσεις αντανακλούν τις ευρείες και διατηρήσιμες βελτιώσεις στο πιστωτικό προφίλ της χώρας, λόγω των παρελθοντικών και συνεχιζόμενων οικονομικών, δημοσιονομικών και τραπεζικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και της αποδεδειγμένης ανθεκτικότητας της Κύπρου στην αντιμετώπιση των εξωτερικών σοκ που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία.
 

Αγορά ακινήτων

Η αγορά ακινήτων στην Κύπρο παρουσιάζει σταθερή άνοδο τα τελευταία χρόνια, με σημαντική αύξηση στον αριθμό των αγοραπωλητηρίων εγγράφων που κατατίθενται στο Κτηματολόγιο.

Το 2021 καταγράφηκε αύξηση κατά 30% στον αριθμό των πωλητηρίων εγγράφων, φτάνοντας τις 10.347 συμφωνίες σε σύγκριση με τις 7.968 του 2020, όταν η πανδημία είχε μειώσει την δραστηριότητα. Αυτή η θετική τάση συνεχίστηκε και το 2022, με τα ΠΩΕ να αυξάνονται κατά επιπλέον 30%, φτάνοντας τις 13.409 συμφωνίες​. Μέχρι τους πρώτους δέκα μήνες του 2023, σημειώθηκε επιπλέον αύξηση στον αριθμό των πωλητηρίων εγγράφων, με 19% περισσότερες συμφωνίες να καταγράφονται σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.

Κατά τη διάρκεια του έτους 2023 υλοποιήθηκαν Παγκύπρια 12.215 μεταβιβάσεις ακινήτων συνολικής αξίας €1.9 δις. και κατατέθηκαν 12.281 πωλητήρια έγγραφα συνολικής αξίας €4.2 δις, υποδεικνύοντας τη συνεχιζόμενη ζήτηση για ακίνητα στην Κύπρο, τόσο από εγχώριους όσο και από ξένους επενδυτές​.

Η αξία των συνολικών συναλλαγών για αγορές ακινήτων έφτασε τα €5,5 δις το 2023 διατηρώντας τα επίπεδα ρεκόρ του 2022. Συγκεκριμένα σημειώθηκαν 24,200 συναλλαγές κατά τη διάρκεια του έτους, υπερβαίνοντας οριακά τον όγκο των συναλλαγών που καταγράφηκαν το 2022 (23.600) που ήταν έτος ρεκόρ σε επίπεδο συναλλαγών.

Ο Δείκτης Αξιών Ακινήτων του RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) παρέχει μια σαφή εικόνα για τις αλλαγές στις τιμές των ακινήτων στην Κύπρο. Σύμφωνα με τον δείκτη, οι τιμές των κατοικιών σημείωσαν αύξηση 6,94% το τρίτο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2022. Οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση, φτάνοντας το 9,5% για την ίδια περίοδο. Αυτό δείχνει τη συνεχή ανοδική τάση στις αξίες των ακινήτων, ενισχυμένη από τη ζήτηση και την περιορισμένη προσφορά​.

Όσον αφορά την έκδοση αδειών οικοδομής, οι άδειες ακολουθούν μια παρόμοια τάση με τα ΠΩΕ και τις τιμές ακινήτων. Την περίοδο 2016-2019 σημειώθηκε σταδιακή αύξηση στις εκδοθείσες άδειες, φτάνοντας τις 7.218 το 2019. Το 2020, λόγω της πανδημίας, υπήρξε μικρή μείωση, με τις άδειες να ανέρχονται στις 7.023. Ωστόσο, το 2021 σημειώθηκε άνοδος με 8.164 άδειες​. Η χρονιά 2022 κατέγραψε ελαφρά μείωση στις άδειες οικοδομής, οι οποίες ανήλθαν στις 7.604. Για το 2023, κατά τους πρώτους οκτώ μήνες, εκδόθηκαν 4.662 άδειες, σημειώνοντας μείωση κατά 7,33% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Η μείωση αυτή ενδέχεται να αποδίδεται στις αυξανόμενες τιμές των υλικών κατασκευής και στις αλλαγές στη ζήτηση​.

Η σταθερή αύξηση στις πωλήσεις ακινήτων, η άνοδος των αξιών, καθώς και η σταθεροποίηση στην έκδοση αδειών οικοδομής αποδεικνύουν ότι η Κυπριακή αγορά ακινήτων παραμένει ελκυστική για επενδυτές. Η διαρκής ζήτηση σε συνδυασμό με τη χαμηλή σχετικά προσφορά κατοικιών συμβάλλει στην άνοδο των τιμών, ενώ ταυτόχρονα διατηρείται η σταθερότητα στην αγορά ακινήτων.